Jawel, hij is er weer! De 2015 versie van de Weihnachtstolle. Oorspronkelijk een recept van mijn duitse oma en elk jaar een weerkerend klusje voor de kerstdagen. Het recept verandert elk jaar wel een beetje (noem het voorschreidend inzicht of gezonde experimenteerdrift) en het resultaat is eigenlijk altijd een vrij stevig brood met een flinke lading krenten, rozijnen en sucade, citroen en sinaasappelsnippers en, dit mag niet ontbreken, een gezonde dosis Kardemon! Verwacht dus geen saaie zoete fluffy stol van de bakker of, nog erger, de supermarkt, maar denk meer aan de structuur (niet de smaak) van desembrood… Voor wie het ook eens wil proberen: hieronder het recept.
Weihnachtsstolle
Stevig, aromatische kerstbrood
Ingrediënten
- 1000 gr Patentbloem
- 200 gr Suiker
- 50 gr Verse gist (of 3 zakjes droge gist)
- 375 gr Rozijnen
- 375 gr Krenten
- 200 gr Sucade fijngehakt
- 200 gr Amandelmeel (of gehakte blanke amandelen)
- Rasp van 2 citroenen
- Rasp van 1 sinaasappel
- 3 dl Lauwe melk
- 1 tl Zout
- 4 tl Kardemon
- 150 gr Gesmolten boter
Instructies
- Wel de krenten en rozijnen een uurtje in lauw water.
- Verkruimel de gist in een bakje en doe hier twee tl suiker bij en genoeg lauw water zodat de gist onder staat. Laat dit mengsel 20 minuten staan. Als het goed is vormen zich belletjes aan het oppervlak van het mengsel. Gebruik je instant gist, roer dit dan in de volgende stap direct door het bloemmengsel.
- Meng ondertussen bloem, suiker, amandelmeel, zout, Kardemon citroen- en sinaasappelrasp in een grote mengkom door elkaar zodat er geen klontjes meer inzitten.
- Voeg het gistmengsel, lauwe melk en gesmolten boter aan het bloemmengsel toe. De keus is nu aan jou: met de hand kneden, of een stevige keukenmachine het werk laten doen. In beide gevallen zo'n 10 minuten kneden totdat je een samenhangende bal deeg hebt die nog iets kleeft.
- Laat het deeg in een ruime kom op kamertemperatuur een uur rijzen onder een vochtige doek. Na een uur moet het deeg ongeveer in omvang verdubbeld zijn.
- Zet tijdens het rijzen de oven alvast aan en verwarm deze voor op ongeveer 160 C. Droog de gewelde krenten en rozijnen met een theedoek en meng de gehakte sucade er doorheen.
- Als het deeg voldoende gerezen is, bestrooi je een schoon aanrecht met een beetje bloem en rol of druk je de deegbal tot een grote vlakke plak van ca. 1 1/5 tot 2 cm dik. Verspreide een derde van de rozijnen/krenten/sucade over de plak deeg. Sla de achterzijde van het deeg terug tot ongeveer op 1/3e van de voorzijde. Vouw vervolgens de voorzijde daar weer overheen. kneed voorzichtig de krenten en rozijnen in het deeg. Herhaal de procedure nog tweemaal totdat alle krenten/rozijnen/sucade in het deeg zitten.
- Maak nogmaals een flinke plak van het deeg, dit keer van een centimeter of 3 of 4 dik. Sla opnieuw de achterzijde terug tot op 1/3 van de voorzijden en vorm een mooi brood.
- Leg het deeg op een bakblik of ovenrooster met bakpapier en laat het brood nogmaals een uur rijzen onder een vochtige doek.
- Plaats 10 minuten voordat het rijzen klaar is een bak met kokend water onder in de oven: de stoom zal in het begin van het bakproces helpen om te voorkomen dat er een korst ontstaat zodat het brood ook in de oven nog even door kan rijzen.
- Als het brood gerezen is plaats je het bakblik of ovenrooster iets onder het midden in de oven. Bak het brood in 90 tot 100 minuten af. Een kerntemperatuurmeter kan je helpen te bepalen of het brood gaar is. Steek de punt van de thermometer in het dikste deel van het brood. Let hierbij goed op: in het zachte deeg steek je hem al gauw te ver door, waardoor hij te dicht tegen de randvan het brood komt en je het brood te vroeg uit de oven haalt! Het brood is gaar als de kerntemperatuur 95C is.
- Als het brood gaar is, leg je hem voorzichtig op een rooster om af te koelen. Verwijder de zwart geworden krenten en rozijnen die aan de buitenkant van het brood zitten. Bestrijk het brood aan de bovenkant flink met gesmolten boter en bestrooi het brood daarna direct met poedersuiker.
Notities
Aangezien ik beschik over een grote oven, kies ik er vaak voor om één brood te maken. Heb je een kleine oven, dan kun je natuurlijk ook twee kleintjes maken. (Of de hoeveelheden halveren en één kleintje maken...). De baktijd wordt dan wel korter dus daar moet je een beetje mee experimenteren. Gebruik de thermometer!
Mede door de grote hoeveelheden krenten en rozijnen blijft dit brood vrij lang goed. De smaken blijven zich ontwikkelen, dus zeker de eerste drie dagen wordt het elke dag lekkerder. Bewaar het in een plastic zak als het afgekoeld is.